Günümüzde bilgisayar virüsleri çeşitli zararlara neden olabileceği gibi etkisiz de kalabilmektedirler. Virüsler vücudumuza zarar verdiği gibi bilgisayarlarımıza da zarar verebilirler ve onları çalışmaz duruma sokabilirler. Ayrıca virüsler bilgisayarlarımıza zarar vermekle kalmayıp, bilgisayarlarımızı dinleyebilir ve kişisel bilgilerimizi İnternet ortamına yayarak kimlik hırsızlığına sebep olabilirler.

Virüslerden korunmak için onların bulaşma yöntemlerinden haberdar olmakta fayda vardır. Virüsler;

1. Bluetooth, USB, disket, CD vb. taşınabilir cihazlardan bulaşabilir.
2. Ağ üzerinden bulaşabilir.

Birinci bulaşma yönteminde, güvenli kaynaklardan satın alınan malzemelerin kullanımı virüs bulaşma oranını minimuma indirecektir. Burada önemli olan korsan yazılım ürünlerini kullanmamaya özen göstermektir. Fakat korsan olmayan yazılımlarda da virüs olabileceği unutulmamalıdır. Genelde P2P (peer-to-peer) yazılımlarla elde edilen uygulamalar bilgisayarlara kolaylıkla virüs bulaştırabilmektedir.

P2P yazılımları kullanıldığında bilgisayarımız her türlü tehlikeye açık hale gelmektedir. Bu yüzden ihtiyacımız olmayan her türlü uygulamanın kapatılması bilgisayarımızın güvenliği için önem taşımaktadır. Bu konuda işletim sistemleri ile ilgili güvenilir sitelerden edinilen bilgilerle gerekli ayarlamalar yapılabilir.

İkinci yöntem (ağ üzerinden bulaşma) ADSL ile İnternet'in yaygınlaşması ve kablosuz ağların çoğalması ile birlikte tehlikeli bir boyuta ulaşmıştır. Şifresiz ve güvenliksiz ağlara bağlanılması ya da ev/iş ortamında bulunan İnternet bağlantısına şifre konulmaması ile ağı kullanan bilgisayarlara virüs bulaşma ihtimali artmaktadır. Ağa bulaşan bir virüs bilgisayarlarımıza fiziksel olarak zarar vermese bile, ağ trafiğini arttırarak varlığını hissettirebilir.

Bilgisayarımıza virüs bulaşmaması için alabileceğimiz önlemlerin bazılarına bir göz atalım:

• Kullanılan işletim sisteminin güncelliği sağlanmalıdır. Korsan olmayan ürün kullanımı güncellemelerin daha düzenli olmasını sağlayacak ve virüs tehlikesinden bizi kısmen de olsa koruyacaktır. Bu yöntemde web tarayıcılarının güncelliği en öncelikli olmakla beraber kullanılan tüm uygulamaların güncelliği sağlanmalıdır. Lisanslı yazılımlara (ücretli ya da açık kaynak kodlu) sahip olduğunuzda satın aldığınız ürün ile birlikte aynı zamanda belirli bir süre yazılımının güncelleme haklarına da sahip olursunuz. Sadece işletim sisteminin güncel olması da elbette bizleri virüslerden koruyamayacaktır.
  
  
• Virüslerden korunmak için ayrıca antivirüs yazılımları ve güvenlik duvarları kullanmak yararlı olmaktadır. Antivirüs yazılımlarının daha çok, eski ve bilinen virüslere yönelik koruma sağladığı unutulmamalı, bu yüzdende sürekli olarak güncellemesi yapılmalı, yeni çıkan virüslere karşı bağışıklığı arttırılmalıdır. Korsan yazılım kullanıldığında, kullandığınız antivirüs yazılımını güncelleme imkanınız olmayacağı için bilgisayarınız virüslere ve saldırılara karşı korumasız durumda kalır, bu yüzden lisanslı yazılım (ücretli ya da açık kaynak kodlu) kullanmak hem bilgilerinizi hem de bilgisayarınızın zarar görmesini engeller. ODTÜ yerleşkesinde lisanslı olarak Mcafee ve Norton antivirüs yazılımları kullanılabilmektedir. Açık kaynak kodlu antivirüs yazılımlara verilebilecek en güzel örnek GNU Genel Kamu Lisansına sahip "ClamWin Free Antivirus" yazılımıdır. Güvenlik duvarı (firewall) yazılımları ise ağdan gelebilecek virüslere karşı koruma sağlayacaktır, ayrıca bu yazılımlar sayesinde istenmeyen programların İnternet bağlantıları sınırlandırılabilir veya engellenebilir.
  
  
• Virüslerden korunmanın en kolay yollarından birisi de virüs bulaşma ihtimalinin düşük olduğu işletim sistemlerine yönelmek olabilir. Bu konuda Linux veya BSD işletim sistemleri kullanılabilir. ODTÜ olarak PARDUS başta olmak üzere pek çok açık kaynak kodlu işletim sisteminin resmi yansısıyız. Ücretsiz olarak dağıtılan bu işletim sistemlerini masaüstü olarak kullanmanın artık çok da zor olmadığını söyleyebiliriz.

Son olarak, bilgisayarımıza virüs girdiğinde bunun nasıl farkına varacağımıza bakalım. Bu durumların en önemli belirtisi bilgisayarda ani bir yavaşlama olmasıdır. Bunun yanı sıra istenmeyen İnternet sayfalarının açılması, beklenmedik hatalar, daha önce olmayan dosyaların ortaya çıkması veya yerlerinin değişmesi olabilir. Böyle bir durumda bilgisayarınızı en kısa sürede gözden geçirmenizi öneririz. Bunun içinde elinizde mevcut olan "güncel" antivirüs yazılımı ile sistem taraması yapmanız faydalı olacaktır.

Bu gibi durumların sebep olacağı olumsuz durumlardan kurtulmak için, sistemimizin düzenli olarak yedeğini almamızda fayda var. Düzgün bir yedekleme için kişisel dosyalarımızı (kullandığımız uygulama ve programları değil) belirli aralıklarla farklı bir ortama - harici disk, CD/DVD - kaydetmek gerekmektedir. Bu yedekleme işlemi için mevcut programlar olsa da, kendimiz de çok basit bir şekilde yedeğini almak istediğimiz dosyaları, eğer harici belleğimiz varsa oraya kopyalayarak ya da aynı dosyaları CD/DVD yazdırma programları sayesinde CD/DVD gibi bir ortama yazdırarak saklayabiliriz. Bu sayede önemli bilgiler içeren dosyalarımızı saklamış ve veri kaybını en düşük seviyeye indirmiş oluruz.

Hüsnü Demir - Erhan Uyar