Bu yazıda İnternet Protokolü versiyon 4 ile ilgili kısa bilgiler bulacaksınız. Her ne kadar şu sıralar IPv6 popüler olsa da IPv4 daha uzun süre kullanımda kalacaktır. ODTÜ yerleşkesi içerisinde kullanılan IPv4 kavramlarını bilmek yerleşke sanal haberleşmesinde bize yardımcı olacaktır. Bu kapsamda 3 temel kavramdan bahsedilecektir.

1. IP adresi: 32 bit adrestir. 10'luk sayı dizisi şeklinde araları noktalar ile ayrılmış 4 sayı ile gösterilmektedir. Yani; abc.def.ghi.jkl şeklinde. Örnek olarak; 144.122.199.90 verilebilir.

ODTÜ yerleşkesinde 144.122. ile başlayan IP adresleri kullanılmaktadır. Genelde gördüğümüz diğer IP adresleri, 10.0.0.1, 192.168.2.1,193.0.0.193 şeklinde olabilir.

2. Ağ maskesi: IP adresi ile birlikte ağ ayarları yaparken girilen diğer önemli parametredir. Bu maske hangi IP adreslerinin yerel ağda bulunacağını TCP/IP sistemine belirtmektedir. Mesela;

144.122.199.90/255.255.255.0: Burada yazılan 255.255.255.0 ağ maskesi 144.122.199.0 ile 144.122.199.255 arasındaki tüm IP adreslerinin yerel olduğunu belirtmektedir. Bu IP adresinden giden paketlerin hedef adresleri yerel ağda ise doğrudan erişim sağlanacaktır. Mesela; 144.122.199.93 IP adresine gitmek için doğrudan bu adres ile iletişime geçecektir.

Tipik ağ maskeleri, 255.255.255.0, 255.255.254.0, 255.255.255.192, 255.255.255.128.

Örnek:
144.122.1.3/255.255.255.192 => 144.122.1.0 - 144.122.1.63
144.122.21.5/255.255.254.0 => 144.122.20.0 - 144.122.21.255
144.122.2.12/255.255.255.0 => 144.122.2.0 - 144.122.2.255
144.122.131.129/255.255.255.128 => 144.122.131.128 - 144.122.131.255

Ağ maskesi yanlış verilen cihazlar ulaşmaya çalıştıkları cihazları aynı yerel ağda sanabilirler. Bu durum ağ sorunları arasında en sık rastlanan türdür.

3. Ağ geçidi: Ağ maskesi kısmında anlattığımız yerel ağ dışında kalan ağlar ile iletişim için kullanılan IP adresidir. Eğer hedef cihaz kendi ağında değilse kaynak cihaz hedef cihaza bağlanmak için ağ cihazı ile bağlantıya geçer. Ağ geçidi adresi IP adresi ile aynı yerel ağdan olmalıdır. Eğer farklı ağdan olursa kaynak IP hedef IP adresine ulaşamaz. Bu da sık rastlanan ağ sorunlarındandır.

Örnek:

No	Kaynak IP	Ağ Geçidi	Hedef IP
1	144.122.1.3/255.255.255.192	144.122.1.1	144.122.1.25
2	144.122.131.129/255.255.255.128	144.122.131.251	144.122.2.1
3	144.122.2.12/255.255.255.0	144.122.3.1	144.122.23.1

1 nolu örnekte hedef IP adresi aynı yerel ağ içerisinde bulunduğundan ağ geçidine gitmeyecek, doğrudan hedef ile iletişime geçecektir. 2. nolu örnekte ise hedef IP adresi farklı bir ağda olduğundan ağ geçidi ile iletişime geçilecektir. Son örnekte ise ağ geçidi yanlış verilmiştir. Dolayısı ile bir ağ sorunu oluşacak ve hedef IP adresine hiçbir zaman ulaşamayacaktır.

Hüsnü Demir